Dusznik, zwany również egzaminem sumienia, to lista grzechów lub obszarów życia, które wierny przygotowuje przed spowiedzią. Nazwa „dusznik” pochodzi od łacińskiego słowa „dies sacer” lub „dies animae”, co oznacza „dzień duszy” lub „dzień sumienia”. Dusznik jest narzędziem pomocnym w przygotowaniu do sakramentu spowiedzi, umożliwiając refleksję nad swoim życiem i uznaniu grzechów.

Wygląd dusznika może się różnić w zależności od preferencji wiernego. Nie ma jednego określonego wzoru czy struktury dusznika, ale zwykle zawiera on następujące elementy:

Skupienie na dziesięciu przykazaniach: Dusznik zazwyczaj zawiera dziesięć przykazań Bożych jako punkt odniesienia. Wierny może przemyśleć, które z przykazań mogą być naruszone i w jakim stopniu.

Omówienie grzechów głównych: Wierny może rozważać grzechy główne, takie jak pycha, chciwość, nieczystość, zawiść, obżarstwo, gniew i lenistwo, i zastanowić się, czy któreś z tych grzechów było obecne w jego życiu.

Konkretne grzechy i słabości: Wierny może spisać konkretne grzechy lub obszary swojego życia, w których czuje się winny. Może to obejmować grzechy przeciwko Bogu, innym ludziom i sobie samemu.

Częste grzechy i nawyki: Dusznik może uwzględniać grzechy, które wierny często popełnia lub nawyki, które pragnie zaniknąć. Może to pomóc w identyfikowaniu powtarzających się grzechów i skoncentrowaniu się na ich nawróceniu.

Skrucha i postanowienia poprawy: Dusznik może zawierać miejsce na wyrażenie skruchy za popełnione grzechy i postanowienie poprawy. Wierny może określić, jakie konkretne działania zamierza podjąć, aby unikać grzechów i rozwijać się duchowo.

Ważne jest, aby dusznik był szczery, uczciwy i prawdziwy. Nie jest celem przesadne skupienie na drobiazgach czy nadmierna samoocena, ale raczej szczerze przyjrzenie się swojemu życiu, uznaniu grzechów i gotowości do nawrócenia.

Ostatecznie, dusznik jest osobistym narzędziem duchowego wzrostu i pomaga wiernym przygotować się do sakramentu spowiedzi poprzez refleksję nad swoim życiem i przyjęcie skruchy.